Kemik Erimesi Neden Olur? Nedenler ve Çözümler

Osteoporoz, bilinen ismiyle kemik erimesi nedeniyle kemikler zayıflar ve kırılgan hale gelir, eğilme veya öksürme gibi basit etkenler nedeniyle bile kolayca kırılır. Kalça, bilek veya omurga, osteoporozla ilişkili en sık kırılan kemiklerdir.

Kemik canlı bir dokudur ve sürekli olarak yenilenmekte ve parçalanmaktadır. Kaybedilen kemiğin yerini alacak yeni kemik büyümediğinde osteoporoz olarak bilinen kemik erimesi durumu gelişir.

Kemik Erimesi Yaygın Belirtileri (1)

• Boyunuzun birkaç cm veya daha fazlasını kaybetmek
• Doğal duruşunuzdaki değişiklikler (daha fazla eğilmek veya öne doğru kambur hale gelmek).
• Nefes darlığı (omurganızdaki diskler akciğer kapasitenizi azaltacak kadar sıkıştırmışsa).
• Bel ağrısı (bel omurganızdaki ağrı).

Osteoproz Hakkında Şaşırtan Bazı Gerçekler: (2, 3)

• Hem kadın hem erkek vücudu osteoporozdan etkilenir. Ancak menopoz geçirmiş ve ileri yaştaki kadınlar, özellikle de Asya ve Beyaz kökenli olanlar bu hastalığa en yatkın grupta olanlardır.
• Yaklaşık 30 yaşına kadar vücudunuz doğal olarak kaybettiğinizden daha fazla kemik üretir. 35 yaşından sonra kemik yıkımı vücudunuzun yenileyebileceğinden daha hızlı gerçekleşir ve bu da kademeli olarak kemik kütlesi kaybına neden olur.
• Çok fazla diyet yapmak veya çok az protein almak kemik kaybı ve osteoporoz riskinizi de artırabilir.
• Kalsiyum ve D vitamini açısından düşük bir diyet, osteoporoz ve kırık kemik riskinizi artırabilir.
• Ülkemizde gençlerin %74’ü ve yetişkinlerin %75’i önerilen miktarda kalsiyum tüketmemektedir.
• Tiroid ve diyabet gibi kronik hastalıkları olan ve ülser, bağırsak rahatsızlıkları ve emilim bozuklukları yaşayan kişilerde osteoporoza yatkınlık olabilir.

Kemik Erimesi – Osteoporoz Nedenleri ve Risk Faktörleri (4)

Değiştirilemez Riskler

Osteoporoz için bazı risk faktörleri sizin kontrolünüz dışındadır, örneğin:

• Kadınların erkeklere göre osteoporoz geliştirme olasılığı çok daha yüksektir.
• Yaşınız ilerledikçe osteoporoz riskiniz artar.
• Beyaz veya Asya kökenliyseniz osteoporoz riskiniz en yüksek seviyededir.
• Bir ebeveyn veya kardeşte osteoporoz olması, osteoporoz riskinizi artırır.
• Daha minyon vücut yapısına sahip kadınlar yaşlandıkça daha az kemik kütlesi kullanabileceği için daha yüksek risk altındadır.

Hormon Seviyeleri

Osteoporoz, vücutlarında belirli hormonları az ya da fazla olan kişilerde daha çok görülebilir, örneğin:

• Cinsiyet hormonları: Düşük cinsiyet hormon seviyeleri kemikleri zayıflatma eğilimindedir. Kadınlarda menopozdaki östrojen seviyelerinin düşmesi, prostat kanserini tedavi etmek için erkeklerde testosteron seviyelerini düşüren tedaviler ve de kadınlarda östrojen seviyelerini azaltan meme kanseri tedavileri gibi.
• Tiroid sorunları: Fazla tiroid hormonu kemik kaybına neden olabilir. Tiroidiniz aşırı aktifse veya tiroid yetmezliğini tedavi etmek için fazla miktarda tiroid hormon ilacı alıyorsanız bu durum oluşabilir.

Beslenme Şekli

Osteoporoz, aşağıdaki beslenme alışkanlıkları ya da medikal durumlarına sahip kişilerde daha fazla görülebilir:

Düşük kalsiyum alımı: Düşük kalsiyum alımı, kemik yoğunluğunun azalması, erken kemik kaybı ve kırık riskinin artmasına katkıda bulunur.

Yeme bozuklukları: Ciddi seviyede az kalori alacak beslenme alışkanlığına sahip kadın ve erkeklerde kemik erimesi hızlanabilir.

Gastrointestinal cerrahi: Mide küçültme veya bağırsak parçası alınan ameliyatlar sonucunda vücutta kalsiyum dahil olmak üzere besinleri emmek için kullanılabilir alan azalır. Bu da kemik erimesini hızlandırabilir.

Steroid ve bazı ilaçların kullanımı: Prednizon ve kortizon gibi ilaçlarının uzun süreli kullanımı, kemik yeniden yapılanma sürecini engeller.

Hareketsizlik: Düzenli fiziksel aktivite eksikliği ve hareketsizlik, kemik yoğunluğunun azalmasına ve kemik erimesi riskinin artmasına neden olabilir.

Tütün ve Alkol Kullanımı: Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, kemik sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu alışkanlıklar, kemik dokusunun kaybına ve kırılganlığın artmasına katkıda bulunabilir.

Kemik erimesi genellikle bu faktörlerin birleşimi sonucunda ortaya çıkar. Risk faktörlerini azaltmak ve kemik sağlığını korumak için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve doktorun önerdiği takviyeleri almak önemlidir.

Kemik Erimesini Engellemek Ya da Önlemek İçin Ne Yapmalı?

Kalsiyum ve D vitamini uzun zamandır kemik sağlığı ve bakımı için önemli ve gereken besinler olarak kabul edilmektedir. Kemik kaybı olan bir hastada kalsiyum ve D vitamini tedavisinin devam etmesi, optimal bakım için kritiktir. Ne yazık ki, kadınların %90’ı yeterli miktarda kalsiyum alamayabilir ve kemik kaybı tedavisi gören kadınların %50’sinden fazlasının yetersiz D vitamini seviyeleri vardır (5).

Şu anda, kemik erimesi için bir dizi farmakolojik tedavi yöntemi bulunmaktadır, bu tedaviler kemik kütlesinde iyileşme ve kırık riskinde azalma sağlamaktadır. Bu tedaviler, yeterli kalsiyum ve D vitamini takviyesinin sağlandığı durumlarda incelenmiştir.

Kemik Erimesine Karşı Doğru Takviye Kullanımı

Kalsiyumdan zengin bir beslenme alışkanlığına sahip olmak, yeterli güneş ışığı almak, düzenli egzersiz ve sağlıklı alışkanlıklar kemik erimesine karşı yapmamız gerekenler. Ancak beslenme düzeni ile yeterli kalsiyum alımını sağlamak mümkün olamayabilir. Günümüz çalışma ve yaşam koşulları da güneş ışığına maruz kalma sürelerimizi giderek azaltmakta ve D vitamini eksikliğini de yaygınlaştırmakta.

Bu durumda doğru besin takviyesinin düzenli kullanımı kemik sağlığını destekleyerek, kemik erimesi risklerine karşı savaşabilir. Osteocare, tüm dünyada 35 yıldır kemik sağlığını desteklemektedir.

Osteocare® Original kalsiyum ve kofaktörler açısından zengin bir kaynak sağlar ve Vitamin D’nin D3 (kolekalsiferol) formunu içerir. Çünkü D vitamini normal kemiklerin korunmasına, kalsiyumun ve fosforun normal emilimine/kullanımına katkıda bulunur. Ve kalsiyum normal kemiklerin  korunması için gereklidir. (6)

Ayrıca Osteocare® Original, Magnezyum ve Çinko kaynağı da sunar. D vitamini ve kalsiyuma ek olarak, Magnezyum ve Çinko normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunur. (6)

Osteocare® Plus ise, ileri yaş bireylerin kemik erimesine karşı ihtiyaç duyacakları D vitamini, Kalsiyum, Fosfor, Magnezyum ve Çinko miktarlarını özel formulü ile sunar. Ayrıca, soya izoflavonları ve omega-3 kapsüller ile formulünü güçlendirmiştir.

Kemik erimesine karşı en güçlü silahımız, vücudumuzun kemik kütlesi oranının çocukluk ve ergenlik döneminden itibaren yüksek seviyede tutmak, yani yatırım yapmaktır. Ancak 30 yaş sonrası için özellikle kadınlarda hamilelik, emzirme ve menapoz dönemlerini de dikkate alırsak kemik kütlesinde azalma görülmesi çok yaygındır. Bu durumlarda, kemik erimesine karşı düzenli takviye kullanmak ileriki dönemde osteoporoz riskine karşı bireyi korumak için beslenme ve egzersiz yanında atılacak en iyi adımlardan biri olabilir.  

• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4443-osteoporosis
• https://www.niams.nih.gov/health-topics/osteoporosis/basics/symptoms-causes
• https://www.vitabiotics.com.tr/osteoporoz-hakkinda-dogru-bilinen-yanlislar/
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoporosis/symptoms-causes/syc-20351968
• Sunyecz JA. The use of calcium and vitamin D in the management of osteoporosis. Ther Clin Risk Manag. 2008 Aug;4(4):827-36. doi: 10.2147/tcrm.s3552. PMID: 19209265; PMCID: PMC2621390.
• 26.01.2017 tarih ve 29960 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği