Konsantrasyon Bozukluğu: Nasıl Konsantre Olunur?

Konsantrasyon, bir kişinin bir görevi tamamlayana kadar çabasını ve dikkatini sürdürebilme yeteneği olarak tanımlanır. Konsantrasyon bozukluğu belirli bir göreve uzun süre dikkati sürdürememe anlamına gelir. Kolayca dikkatin dağılması, odakta kalmada sorun yaşama ve birden fazla görevle boğuşma gibi çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilir. Bu yazıda, konsantrasyon bozukluğundan bahsedeceğiz.

Konsantrasyon Bozukluğunu Doğru Anlamak

Konsantrasyon bozukluğunun etkisi, ciddiyetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bazı bireylerde, üretkenliğin azalmasına, akademik veya iş performansının düşmesine neden olabilir. Birçok insanın farkında olmadığı şey, konsantre olma zorluğunun tıbbi nedenleri olabileceğidir. Bu aynı zamanda sorunu tedavi etmenin ve iyileştirmenin bir yolu olabileceği anlamına gelir. (1)

Konsantrasyon Bozukluğu Neden Olur?

Konsantrasyon sorunları, çeşitli sebeplerle ortaya çıkarak bireyi olumsuz etkilenmesine sebep olur. Bu sorunlar, stres, uykusuzluk, ailevi problemler veya ekonomik koşullar gibi faktörlerden kaynaklanabilir.

Konsantrasyon Bozukluğunun Başlıca Nedenleri Şunlardır:

·       Uyku Problemleri: Yetersiz uyku, zihinsel ve fiziksel yorgunluğa yol açarak konsantrasyon yeteneğini olumsuz etkiler. Uykusuzluk, dikkat dağınıklığına ve odaklanmada zorluklara neden olur.

·       Stres ve Kaygı Artışı: Yüksek stres seviyeleri ve kaygı, bireyin zihninde sürekli bir gerginlik yaratır. Bu durum, dikkatini toplamasını zorlaştırır ve konsantrasyon sorunlarına yol açar.

·       Yaygın Anksiyete Bozuklukları (YAB): Anksiyete bozuklukları, bireyin günlük yaşamını zorlaştırır. Sürekli endişe hali, konsantrasyonu olumsuz etkileyerek odaklanmayı güçleştirir.

·       Hiperaktivite Bozukluğu ve Dikkat Eksikliği: Bu bozukluklar, bireylerin dikkatlerini sürdürememelerine ve yerinde duramamalarına neden olur. Bu da konsantrasyon yeteneğini olumsuz etkiler ve görevleri tamamlamayı zorlaştırır. (2)

Konsantrasyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Konsantre olamamak insanları farklı şekilde etkiler. Yaşayabileceğiniz bazı semptomlar şunlardır:

• Kısa bir süre önce olan şeyleri hatırlayamama
• Sabit oturmada zorluk
• Net düşünmede zorluk
• Sık sık bir şeyleri kaybetme veya şeylerin nerede olduğunu hatırlamakta zorluk çekme
• Karar verememe
• Karmaşık görevleri yerine getirememe
• Odaklanma eksikliği
• Konsantre olmak için fiziksel veya zihinsel enerji eksikliği
• Dikkatsiz hatalar yapma

Konsantrasyon Bozukluğu mu DEHB mi?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), nörogelişimsel bir rahatsızlık olup çocuklarda hiperaktif davranışlar, dikkat dağınıklığı, odaklanamama, konsantrasyon eksikliği ve dürtüsel hareketler gibi durumları tetikler. Genellikle çocuklarda görülse de, tüm yaş dönemlerini etkileyebilir.

DEHB’nin genel belirtileri şunlardır: (3)

• DEHB’li çocuklar sürekli hareket halindedirler.
• Başkaları konuşurken dinlemekte güçlük çekerler.
• Sessiz oyun oynama yetenekleri yoktur.
• Dikkatleri kolaylıkla dağılır.
• Sıklıkla başkalarının sözünü keserler.
• Düşünmeden hareket etme eğilimindedirler.
• Amaçsızca koşup, tırmanma çabaları gösterirler.
• Çok fazla konuşurlar.
• Eşyalarını kaybetme veya unutma durumu sıkça yaşanan durumlardandır.
• Görevleri tamamlamakta zorlanır ve sıkıldıkça başka şeylere yönelirler.

Yetişkinlerde Hiperaktivite Belirtileri

Hiperaktivite bozukluğu genellikle çocukluk döneminde başlasa da, altında yatan nörofizyolojik farklılıkların yetişkinlikte de devam etme ihtimali vardır.

Yetişkinlerde görülen belirtiler şunlardır:

• Konsantrasyon zorluğu
• Görevleri tamamlama güçlüğü
• Sabırsızlık ve acelecilik
• İlişkileri sürdürmede zorluk

Konsantrasyon Artırma Önerileri

Birkaç farklı teknik ve öneri konsantrasyonu iyileştirmeye yardımcı olur. Bu nedenle birkaç öneriye şans vermek size yardımcı olur. (4)

Uyku Düzeninizi ve Süresini İyileştirin

Uyku yoksunluğu konsantrasyonu, hafıza ve dikkat gibi diğer bilişsel işlevlerin kolayca bozulmasına sebep olur.

Ara sıra yaşanan uyku yoksunluğu sizin için çok fazla soruna yol açmayabilir. Ancak düzenli olarak yeterli kalitede uyku alamamak ruh halinizi ve işteki performansınızı etkileyebilir.

Birçok uzman yetişkinlerin her gece 7 ila 8 saat uyumayı önermektedir.

Hafıza Oyunları Oynamak

Belirli oyun türlerini oynamak, konsantre olma konusunda daha iyi olmanıza yardımcı olur. Örneğin:

• sudoku
• bulmaca
• satranç
• yapboz

Egzersiz Yapın

Düzenli egzersizin birçok faydasından biri de artan konsantrasyondur. Bir çalışma, günlük fiziksel aktivitenin artırılmasından sadece 4 hafta sonra hem konsantrasyonu hem de dikkati iyileştirmeye yardımcı sonuçlar elde etmiştir. (5)

Meditasyon Yapın

Meditasyon ve farkındalık uygulamaları, daha iyi konsantrasyon dahil olmak üzere birden fazla fayda sunar.

2023 tarihli bir çalışma, farkındalığın beynin işlevsel organizasyonunun verimliliğini artırabileceğini öne sürmektedir. Yazarlar ayrıca farkındalığın nöroplastisiteyi, yani beynin sinir ağlarının yeniden düzenlenerek büyüme ve değişme yeteneğini tetikleyebileceğini belirtmektedir. (6)

Sağlıklı ve Çeşitli Bir Beslenme Düzenine Geçin

Yediğiniz yiyecekler konsantrasyon ve hafıza gibi bilişsel işlevleri etkileyebilir. Konsantrasyonu iyileştirmek için işlenmiş gıdalardan, çok fazla şekerden ve yağlı yiyeceklerden kaçının.

Bunun yerine, aşağıdaki besinleri daha çok tüketebilirsiniz.

• yağlı balık (somon ve alabalık)
• yumurta (hem beyazı hem de sarısı)
• meyveler
• ıspanak
• kuruyemiş, ceviz, fındık

Susuz kalmamak da konsantrasyonu olumlu etkiler. Hafif susuzluk bile odaklanmayı veya bilgileri hatırlamayı zorlaştırır.

Konsantrasyon için Vitamin Takviyesi

Eğer bu besinleri ve diğer sağlıklı alternatifleri çok fazla tüketemiyorsanız size uygun bir gıda takviyesi de kullanabilirsiniz. Gıdalarımızdan elde ettiğimiz enerjinin büyük bir bölümü beynimiz tarafından kullanılır.

Neurozan®, B kompleks vitaminleri, demir, iyot, çinko ve magnezyum gibi önemli vitamin ve minerallerin yanı sıra Ginkgo Biloba, 5-HTP, L-Arginin, Fosfatidilserin, Fosfatidilkolin, Glutatyon, Koenzim Q10 ve L-Glutamin gibi özel bileşenleri de barındıran kapsamlı bir gıda takviyesidir. İçeriğindeki vitamin ve besin maddeleri, konsantrasyon bozukluklarına fayda sağlamaya yardımcı olur. Doktorunuza danışarak bu vitamin takviyesini de beslenme düzeninize ekleyebilirsiniz.

Kaynakça:

• https://relatyv.com/symptom/what-could-difficulty-focusing-mean/
• https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/odaklanma-sorunu-nedir
• https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/hiperaktivite-dehb
• https://www.healthline.com/health/mental-health/how-to-improve-concentration#meditation
• https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2018/2539748
• https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10640625/