D Vitamini Eksikliği ve Kalsiyum Yüksekliği

D vitamini ve kalsiyum, vücuttaki kemik sağlığı için kritik öneme sahip olan iki önemli besindir. D vitamini kalsiyumun ve fosforun normal emilimine/kullanımına, normal kan kalsiyum düzeyine ve normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunur. Kalsiyum normal kas fonksiyonuna, sindirim enzimlerinin normal fonksiyonuna katkıda bulunur ve normal kemiklerin ve dişlerin korunması için gereklidir. (1)

D vitamininin aktif metabolitinin başlıca rolü, normal kalsiyum ve fosfor dengesinin korunmasıdır ayrıca bağışıklık fonksiyonunun modülasyonu, kas fonksiyonu ve hücre büyümesi ve farklılaşması gibi diğer birçok biyolojik etkiye de aracılık eder. D vitamini, vücutta kalsiyum ve fosforun emilimini artıran ve böbrekte yapılan D vitamininin aktif formu olan kalsitriolü tetikler.

Kalsitriol, bağırsaktan kalsiyumun emilimini artırır ve böylece kalsiyumun kemikler ve diğer dokular tarafından kullanılabilir hale gelmesine yardımcı olur. D vitamini eksikliği durumunda, kalsitriol üretimi azalabilir, bu da kalsiyumun yeterince emilimini engelleyebilir. (2)

D Vitamini ve Kalsiyum İlişkisi

Vücutta bulunan D vitamini ve kalsiyum arasında anlamlı bir ilişki mevcuttur. Çünkü kandaki kalsiyum seviyelerinin bir aralıkta tutulması, kemik gelişimi ve yoğunluğu ile sinir sisteminin normal fonksiyonu için hayati öneme sahiptir. D vitamini, vücut tarafından kalsiyumun kullanımı için gereklidir.

Bu ilişkinin detayına bakacak olursak; paratiroid bezler, serum kalsiyum seviyesine duyarlıdır ve kalsiyum seviyesi düştüğünde parathormon (PTH) salgılar. PTH’nin yükselmesi, böbreklerde D vitamini formunün üretimini artırır. Bu artış, bağırsaktan kalsiyum emilimini artırırken, böbreklerden kalsiyumun geri emilimini ve kemikten kalsiyum salınımını artırarak kan kalsiyum seviyesinin dengede tutulmasını sağlar. Amacı, kan kalsiyum seviyesini dengelemektir. (3)

Ultraviyole B ışınlarından (UVB) gelen 7-dehidrokolesterol, ciltte sentezlenerek Vitamin D’nin aktif formuna (kalsitriol) dönüşür. Bu süreç daha sonra karaciğer ve böbrekte hidroksilasyona uğrar. Kalsitriol, Vitamin D reseptörüne etki ederek biyolojik etkinin gerçekleşmesi için gerekli gen transkripsiyonunu düzenler. D vitamini, serum kalsiyum ve fosfat seviyelerinin korunmasında temel bir rol oynar. Aynı zamanda vücudun kalsiyum emilimine ve kullanımına yardımcı olarak sağlam kemiklerin oluşumunu ve korunmasını sağlar. (4)

Yeterli D vitamini veya kalsiyum olmadan, paratiroid bezleriniz hiperparatiroidizm adı verilen bir durumu çok fazla hormon üreterek telafi eder. Bu, kemiğin zayıflamasına (osteoporoz) ve kırık riskinin artmasına neden olabilir. (5)

Dolayısıyla, D vitamini eksikliği kalsiyum emilimini azaltabilir ve uzun süre devam ettiğinde kemik sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Bu durum, kemik mineralizasyonunda sorunlara ve osteoporoz riskinde artışa yol açabilir.

D Vitamini Eksiliği ile İlişkili Hastalıklar

Osteoporoz, kanser (kolorektal kanser, meme kanseri ve diğer kanserler), otoimmun hastalıklar (MS, tip 1 diyabet, romatoid artrit, SLE, kardiyovasküler sistem hastalıkları (Hipertansiyon, endotelyal disfonksiyon), tip 2 diyabet, nörodejeneratif hastalıklar (Parkinson, alzheimer), akut solunum sistemi hastalıkları, atopik dermatit, irritabl bağırsak sendromu. (3)

Kalsiyum ve D Vitamini İçeren Besinler

Kalsiyum birçok gıdada bulunur. Örneğin;

• süt, kefir, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri
• soya sütü gibi güçlendirilmiş süt alternatifleri
• lahana, brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler
• konserve sardalya ve somon
• soya peyniri
• fındık ve tohumlar
• baklagiller

D vitamininin asıl kaynağı güneş ışığıdır. Aşağıdaki gıdalar sınırlı miktarda doğal D vitamini kaynağı sağlar:

• alabalık, uskumru, somon benzeri yağlı balıklar
• ciğer
• yumurta sarısı
• peynir
• mantarlar

D Vitamini ve Kalsiyum Takviyeleri Nasıl Kullanılmalı?

D vitamini ve kalsiyum takviyeleri kullanımı, genellikle bir sağlık uzmanının önerisi ve yönlendirmesi doğrultusunda olmalıdır. Ancak genel olarak aşağıdaki maddeleri dikkate alabilirsiniz:

Sağlık Uzmanına Danışma: D vitamini ve kalsiyum takviyelerini kullanmaya başlamadan önce bir sağlık uzmanıyla görüşmek önemlidir. Uzman, ihtiyaçlarınızı değerlendirecek ve size doğru dozajı önerecektir.

Uygun Dozaj: İhtiyaçlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir, bu yüzden önerilen dozajı takip etmek önemlidir. D vitamini ve kalsiyum takviyelerinin günlük alınması gereken miktarı, sağlık uzmanı tarafından belirlenecektir.

Takip Edilen Sağlık Sorunları: Bazı durumlarda, özellikle belirli sağlık sorunları veya ilaç kullanımı söz konusu olduğunda, D vitamini ve kalsiyum takviyeleri dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. Örneğin, böbrek hastalığı olan kişilerin doktorlarıyla görüşmeleri gerekebilir.

Kullanma Zamanı: D vitamini ve kalsiyum takviyeleri, genellikle yemeklerle birlikte alınır. Bu, emiliminin artmasına yardımcı olabilir. Yine de, takviye kullanımıyla ilgili özel talimatlar sağlık uzmanınız tarafından verilmelidir.

Kullanılan Takviye Ürün Kalitesi: D vitamini ve kalsiyum takviyeleri satın alırken, güvenilir markaları tercih etmek önemlidir. Ürünlerin kalite kontrolü yapılan, güvenilir üreticilerden temin edilmelidir.

Osteocare Original, 35 yıldır 110 ülkede sağlık profesyonellerinin güvenle tercih ettiği vitamin ve mineral takviyesidir. D vitamini ve Kalsiyum kemik sağlığı için birlikte çalışırlar. Osteocare® Original, Kalsiyum ve kofaktörlerini bir arada içeren ilk formüldür ve tüm dünyada her yaşta kadın ve erkeğin kemik sağlığını desteklemektedir. Ayrıca, Vitamin D3, kalsiyum, bakır, çinko, bor ve selenyum gibi temel elementleri de günlük tüketilmesi önerilen besin referans değerinde içerir. Magnezyum, Vitamin D ve de Çinko normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunur. Kalsiyum, Magnezyum normal kas fonksiyonlarına katkıda bulunur.(1)

Osteocare Original ile günlük uygun dozda D vitamini alımını sağlayabilir, aynı zamanda içerdiği önerilen dozdaki kalsiyum ve magnezyum ile bu vitamin ve minerallerin vücudunuzda doğru şekilde emildiğinden emin olabilirsiniz.

Kaynakça

• 26.01.2017 tarih ve 29960 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5045493/
• dergipark.org.tr/tr/download/article-file/620975
• The Effect of Calcium and Vitamin D on Bone Metabolism Seda SANCAK, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
• Turkiye Klinikleri J Endocrin-Special Topics. 2017;10(2):68-73
• https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/vitamin-d-and-calcium