Yeni Normalleşmede Göz Bozukluğu Artıyor

2020 yılının Mart ayından beri yaşamımıza giren pandemi süreci; fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik açıdan derin etkiler yaratmaktadır. Kişilerin dışarıda geçirdiği vakitlerin kısıtlanması dijital ortamda daha fazla zaman harcamasına neden olur. Okullar da EBA sistemine geçiş yaparak eğitimlerini sanal ortamda vermektedir. Online eğitim, öğrencilerin karantina sürecinde eğitimlerini aksatmamasını sağlamaktadır. Ancak öğrencilerin bilgisayar başında uzun süre vakit geçirmeleri başta göz bozukluğu olmak üzere vücut sistemlerinde ciddi hasarlar gelişmesine yol açabilmektedir. Aynı şekilde iş hayatı da yeni normalleşme sürecinden nasibini aldı. Pek çok kurum, işlerini mailler ve sosyal medya üzerinden yapmaktadır. Pek çok kişide home office şeklinde çalışmaktadır. Tüm bunlar dijital göz yorgunlukları, kuru göz ve miyop gibi göz bozukluğu rahatsızlıklarına uygun zemin hazırlamaktadır.

Yeni Normalleşmede Göz Sağlığımızı Korumak İçin Neler Yapmalıyız?

Pandemi sürecinde tablet, bilgisayar, oyun konsolu, elektronik kitap okuyucu ve akıllı cep telefonlarının kullanımında artış gözlenmektedir. Bu durum dijital göz yorgunluğu olarak tanımlanan göz bozukluğu rahatsızlığına yakalanma riskini artırabilmektedir. Covid 19 virüsüne yakalanmamak hem kendimizi hem de sevdiklerimizi korumak için evde vakit geçirmek elbette ki zor. Kişiler oyalanmak için sosyal medya hesaplarında oldukça uzun zamanlar geçirebilir. Tablet, cep telefonu ya da bilgisayar üzerinden film izleyebilir. Buna bağlı olarak uyku, yemek yeme gibi düzenli olması gereken aktivitelerde bozulmalar yaşanabilmektedir. Tüm bu sebepler göz sağlığını da olumsuz etkilemektedir. Peki, pandemi sürecinde göz bozukluğu ile ilgili sorunların üstesinden gelmek için ne gibi önlemler alınabilir?

• Dijital göz yorgunluğunu önlemek için ilk ve en önemli adım ekran karşısındaki süreyi minimuma indirmektir. Yapılan çalışmalar ekran karşısında 4-6 saatten fazla zaman geçirenlerin göz bozukluğu rahatsızlıklarına yakalanma riskinin arttığını göstermektedir. Bu nedenle günlük dijital ekran kullanma süresinin 6 saati geçmemelidir. Bu süre zarfında kişinin belirli aralıklarla ekran karşısından uzaklaşması önerilmektedir.
• Hali hazırda numaralı gözlük kullananların gözlük numarasının doğru olduğundan emin olmaları gerekir. Ayrıca gözlüklerinde yansıma önleyici kaplama ve özel filtreler kullanması önerilmektedir.
• Normalde kişi bir dakikada 13-16 kez göz kırparken, ekran karşısında bu miktar 6-8 defaya düşer. Bu durum göz kuruluğu riskini artırmaktadır. Cihazlara ekran filtresi takmak, ışık yansımasını ve buna bağlı olarak da göz kırpma sayısındaki düşüşü önleyebilmektedir.
• Hafif loş bir ortamda cihazlar kullanılmalıdır. Ekran parlaklığının ortam ışığı ile benzer olmasına dikkat edilmelidir. Dijital ekrana sahip cihazın gözlerden ortalama 90 cm uzakta ve ekran merkezinin göz seviyesinin 15 cm aşağısında olması göz bozukluklarının önlenmesine yardımcı olabilmektedir.
• Dijital ekranın temizliğinin de düzenli yapılması önerilmektedir. Ekran üzerinde yer alan toz ve kir zerreleri ekranın parlaklığını artırmaktadır. Dolayısıyla gözün yorulmasına neden olmaktadır.
• Tüm bunlara ek olarak kişinin yeterli ve dengeli beslenmesi, beslenme programına gözler için yararlı vitamin, mineral ve esansiyel yağ asitlerinin dâhil edilmesi, uyku saatlerinin düzenlenmesi de önerilmektedir.

Beslenme ve Besin takviyeleri ile Yeni Normalleşmede Göz Sağlığını Korumanın Yolları

Gözler, fonksiyonlarını düzgün bir şekilde yerine getirebilmek için farklı vitamin ve besin ögesine ihtiyaç duymaktadır. Yeni normalleşmede göz sağlığınızı korumak için aşağıdaki vitaminleri içeren besinleri ve besin takviyelerini beslenme programınıza dâhil edebilirsiniz.

A Vitamini

A vitamini, görme fonksiyonunda önemli bir rol oynamakta ve gözün dış kaplaması korneayı korumaktadır. Aynı zamanda gözlerin düşük ışık koşullarında görmesini sağlayan rodopsin proteinin ana bileşenidir. A vitamini eksikliğinde gece körlüğü ve kseoftalmi denilen bir göz hastalığı meydana gelebilmektedir. Gözyaşı kanalları kuruyarak göz kuruluğuna ve kornea yumuşamasına neden olabilir. A vitamininden zengin bir diyet göz rahatsızlıklarına karşı koruyucu etki gösterebilir. Yetişkin bir bireyin günlük A vitamini ihtiyacı 800-1000 mcg arasında değişmektedir. A vitamini bakımından zengin sakatatlar, balık, yeşil yapraklı sebzeler, havuç, balkabağı, brokoli, mango, kayısı ve kavun gibi besinleri diyetinize ekleyebilirsiniz.

E Vitamini

E vitamini, yüksek antioksidan içeriği ile dikkat çekmektedir. Serbest radikallerin etkilerini minimuma çekerek göz sağlığının korunmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle yaşa bağlı katarakt tedavisindeki desteği ile ön plana çıkar. E vitamini; tavuk, balık, avokado, ceviz, fındık, badem, yeşil yapraklı sebzeler, kereviz, lahana, brokoli gibi gıdalarda bol miktarda bulunmaktadır. Yetişkin bir bireyin günlük E vitamini ihtiyacı 8-10 mg arasında değişiklik göstermektedir.

C Vitamini

Antioksidan içeriği oldukça yüksek olan C vitamini, serbest radikallerin olumsuz etkisini azaltmaktadır. Gözün en önemli bölümleri olan kornea ve skleranın yapısındaki kolajen sentezinde görev almaktadır. C vitamininden zengin narenciye ve tropikal meyveler, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, domates, salatalık, karnabahar gibi besinleri diyetinize eleyerek pandemi sürecinde göz sağlığınızı destekleyebilirsiniz. Yetişkin bir bireyin günlük C vitamini ihtiyacı 75 mg-120 mg arasında değişiklik göstermektedir.

B Vitaminleri

Vücut sistemlerinin düzenlenmesinde önemli görevleri bulunan B kompleks vitaminleri göz sağlığının korunmasına da yardımcı olmaktadır. B6, B9 ve B12 vitaminleri, iltihaplanmanın önlenmesinde önemli rol oynayan homosistein seviyelerinin düşürülmesini desteklemektedir. B2 vitamini ve B3 vitamini antioksidan vitaminlerdir ve serbest radikallerin hasarlarını azaltıcı etki göstermektedir. Buna bağlı olarak katarakt ve glokom gibi göz hastalıklarına yakalanma riskini azaltmaktadır. B vitamini bakımından zengin et, tavuk, balık, tam tahıllı ürünler, yumurta, süt ve süt ürünleri, kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, yağlı tohumlar gibi besinleri diyetinize ekleyerek göz sağlığının korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Yetişkin bir bireyin günlük B vitamini ihtiyacı 1,5-2 mg arasında değişiklik göstermektedir.

Yeterli ve dengeli beslenmede problem yaşıyorsanız göz sağlığını korumak için vitamin takviyeleri kullanabilirsiniz.

Referanslar:

• John E. Dowling et al Proc Natl Acad Sci U S A. 1958 Jul 15; 44(7): 648–661. doi: 10.1073/pnas.44.7.648
• Yufei Zhang et al Public Health Nutr. 2015 Oct;18(15):2804-14. doi: 10.1017/S1368980014003115.
• Wishal D. Ramdas et al Nutrients. 2018 Mar 16. doi: 10.3390/nu10030359